تفاوت‌های عرفان اهل بیت با عرفان‌های موجود
یکی دیگر از فرق‌های این دو عرفان تفاوت در روش اجتهاد است عرفان اهل بیت، عرفانی است که از منبع وحیانی یعنی کتاب و سنت با روش نقلی و تبیین عقلی اکتشاف شده و تولید می‌گردد که در واقع عرفان اصیل و مستقل است
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : يکشنبه 1397/04/24
عرفان شناخت شهودی حق تبارک و تعالی از رهگذر تزکیه باطن، تذکیه عقل و تضحیه نفس براساس سیر و سلوک و طی مقامات معنوی و منازل عرفانی بر پایه شریعت حقه محمدیه(ص) است و عرفان در نهایت خداخوشدن، خداگونگی و رنگ و رائحه الهی یافتن است و عارف کسی است که درد خدا داشته، همه چیز را جلوه حق دیده و تنها به دیدار جمال دل آرای دلبر و دلدار چشم دوخته است.
اصالت در عرفان، از آن عرفان عملی است نه عرفان نظری یا علم عرفان عملی، اساسا آنگاه که از عرفان و عارف سخن به میان می‌آید، مقصود حقایق وجودی و ویژگی‌های الهی – توحیدی متجلی در کلام و کردار، قول و فعل و همه حرکات و سکنات عارف است که آنرا با مجاهدت مستمر در راه خدا و اخلاص و عمل صالح تحصیل کرد. سالکی که در بستر سلوک، مرحله به مرحله و منزل به منزل سیر کرده و تجربیات سالکانه را در نهایت به تجربه عرفانی و عارفانه تبدیل کرده و خدائی شده است.
برخی تفاوت عرفان اهل بیتی با عرفان‌های موجود
۱- در عرفان اهل بیتی، کتاب و سنت منبع تولید و کشف عرفان‌اند و این عرفان تولید از منبع است نه تطبیق بر منبع ولی در عرفان مصطلح منبع تولید شهود عارف است و سپس عارف برای تایید از کتاب و سنت نیز بهره می‌گیرد. بنابراین یکی از فرق‌های آشکار این دو عرفان در منبع برای کشف و تولید است.۲– لازمه تفاوت در منبع، تفاوت در میزان حجیت صدق و ارزش معرفتی عرفان ناب اهل بیتی با عرفان مصطلح است. چه اینکه معرفت ناب و خالص صرف – که هیچ شائبه شک و شبهه نظری یا شرک و شطح عملی نداشته باشد- تنها نزد پیامبر و امام است.
۳– یکی دیگر از فرق‌های این دو عرفان تفاوت در روش اجتهاد است عرفان اهل بیتی عرفانی است که از منبع وحیانی یعنی کتاب و سنت با روش نقلی و تبیین عقلی اکتشاف شده و تولید می‌گردد که در واقع عرفان اصیل و مستقل است, نه عرفانی اسلامیزه شده و نه عرفان مسلمین به معنای برخاسته و برساخته ذهن و زبان مسلمانان با عطف توجه به کتاب و سنت، یا توام با شواهد و مویدات قرآنی- حدیثی و روش عرفان مصطح، شهودی است. یعنی عارف با شهود متن واقع، معارفی را در اختیار اهل معرفت قرار می‌دهد.
ناگفته نماند که بیان این نکته به معنای نفی و قدح عرفان موجود اسلامی و کارآمد در فرهنگ و تمدن مسلمین که معارف عمیقی را در حوزه توحید و ولایت در اختیار جامعه اسلامی و بشری نهاد نیست و نخواهد بود.
۴- تفاوت در «ولایت» یکی از مغایرت‌های عرفان اهل بیتی با عرفان غیر اهل بیتی است. اگرچه در هر دو عرفان سخن از ولایت به میان آمده است، لکن رابطه ولایت در عرفان اهل بیتی با ولایت در عرفان اسلامی(عرفان مصطلح) رابطه این همانی و عینیت نیست بلکه عام و خاص من وجه است.
«سخن گفتن از ولایت» صورت اشتراک هر دو است، اما با این تفاوت که ولایت و انسان کامل درعرفان شیعی قابل تطبیق با امام و ولی معصوم هست، یعنی اولاً استمرار نبوت و رسالت و جانشین نبوت ائمه اطهار (ع)هستند. ثانیاً مصداق انسان کامل نیز ائمه اطهار هستند و خواهند بود. بنابراین ولایت، گفتمان اصلی حاکم بر عرفان اهل بیتی خواهد بود و به همین دلیل می‌توان چنین عرفانی را عرفان شیعه یا شیعی نیز موسوم کرد. اما ولایت و انسان کامل در عرفان عام اسلامی از چنین قابلیتی در تطبیق برخوردار نیست. افزون بر این ولایت در ولایت عرفان موجود عمدتا به معنای ولایت باطنی است و ولایت در عرفان شیعی به معنای ولایت عقیدتی – معرفتی، باطنی – معنویتی و احکامی- شریعتی(شریعت با معنای خاص) است یعنی معنائی اعم از ولایت باطنی داشته و ولایت ظاهری را هم شامل می‌شود.
منبع:
یادداشتی پیرامون کتاب "عرفان اهل بیتی" اثر حجت الاسلام محمدجواد رودگر، به نقل از پایگاه خبری تحلیلی طلیعه
