تبیان، دستیار زندگی

«بی نظمی» در عالم، دلیلی بر رد خدا!؟

منکران خدا برای رد وجود خدا به آن چه آن را بی نظمی در جهان نامیدند، استناد می کنند. حقیقت این است خود این بی‌نظمی ها منظم است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

در سلسله کلیپ هایی که تحت عنوان «من خدا هستم» منتشر شده، مهمترین چیزی که برای رد وجود خدا بیان شده، بی نظمی در جهان است. خداناباوران چنین می گویند: «جهان پر از آشفتگی است، میلیاردها سیاره بی مصرف که به درد حیات نمی خورند، وجود دارد. در زمین هم که محل حیات است، هر روز شاهد زلزله و سیل و سونامی و ... هستیم. اکثر خشکی های زمین یخبندان یا خشک است و قابل سکونت نیست. انسان از انواع بیماری ها و ضعف ها رنج می برد. اگر این ها را خالقی طراحی کرده باشد، آیا بهتر از این نمی توانست طراحی کند؟»

پاسخ اجمالی

منکران خدا برای رد وجود خدا به آن چه آن را بی نظمی در جهان نامیدند، استناد می کنند. در مقابل حکم خداباوران برای اثبات وجود خالق به نظم موجود در جهان استناد می کنند. این نظم در بخش های زیادی از جهان غیر قابل انکار است؛ مانند سیستم بدن انسان و سایر موجودات زنده که به حکم عقل و خرد نیازمند آفریننده است. بنابراین مواردی که به عنوان آشفتگی در جهان بیان شده است، بر فرض درست بودن، اصل وجود خالق را رد نمی کند. ضمن این که هیچ کدام از این موارد به معنی آشفتگی و بی نظمی در جهان نیست.

پاسخ تفصیلی

در پاسخ باید گفت: اولاً: مواردی که به عنوان آشفتگی در جهان ذکر شده است، نظم بزرگ و شگفت انگیز هستی را نفی نمی کند. این که مثلاً بدن انسان دچار بیماری می شود، نافی نظم پیچیده و عجیب بکار رفته در بدن نیست. نظم یاد شده برای اثبات وجود آفریننده کافی است. بنابراین بر فرض درست بودن سخن خداناباوران مبنی بر آشفتگی در هستی، اصل وجود آفریننده دچار چالش نمی شود. این افراد نظم های بی شمار هستی را که دلالت روشنی بر آفریننده خود دارند، نادیده می گیرند و موارد اندکی را که به گمان آن ها آشفتگی در جهان است، دلیل بر رد هستی آفرین قرار می دهند.

ثانیاً: می گویند میلیاردها سیاره بی مصرف در جهان وجود دارند. لب این استدلال این است که من فایده ای برای این سیاره ها نمی بینم، پس فایده ای ندارند. ضعف این گونه استدلال روشن است، زیرا ندیدن و ندانستن ما دلیل بر نبودن نیست. علم اندک انسان نسبت به عظمت جهان هستی و روابط حاکم بر اجزای آن بر کسی پوشیده نیست. در این صورت چگونه می توانیم با یقین و اطمینان فایده سیاره ها در این مجموعه را نفی کنیم؟ در ضمن ادعای بی فایده بودن میلیاردها سیاره در جهان، وجود نظم بین آن ها را نفی نمی کند. بر فرض بی فایده بودن این سیاره ها- به زعم خداناباوران- نظم پیچیده حاکم بر این سیارات قابل انکار نیست. اظهار نظرهای دانشمندان نجوم و ستاره شناسی در این باره گویای همین حقیقت است. و به تعبیر علم منطق حد وسط در این استدلال، نظم موجود در جهان است. اما این که این نظم فایده ای دارد یا نه، خارج از اصل استدلال است.

نکته سوم: منکران خدا می گویند چرا حوادثی مانند زلزله و طوفان و رعد و برق و ... به وجود می‌آید؟ پاسخ این است که این گونه حوادث خود ناشی از نظم موجود در کره زمین است. نظم به این معنا نیست که همیشه یکنواختی در پدیده ها حاکم باشد، بلکه اگر در شرایط معینی، پدیده های متفاوتی به وجود بیاید، نظمی جدید شکل می گیرد. این مطلب را با مثالی بیان می کنیم. اگر بگوییم میوه خاصی در درجه حرارت معینی سالم می ماند و در دمای بیشتر فاسد می شود، فساد این میوه در درجة بالاتر، خود نوعی نظم است. یا اگر بگوییم تخم پرنده معینی در درجه خاصی به جوجه تبدیل می شود، قهراً در درجه پایین تر یا بالاتر فاسد می شود، فاسد شدن تخم در درجه پایین تر یا بالاتر نشان دهنده نوعی نظم در آن تخم است.

زلزله، سیل، طوفان و رعد و برق هر کدام در شرایط معینی پیش می‌آیند و دقیقاً تابع همان شرایط اند. ضمن این که این پدیده ها آن گاه که با انسان مقایسه شوند، ممکن است شر محسوب شوند، ولی وقتی با نظم حاکم بر کره زمین سنجیده می شوند، برای ایجاد توازن در آن ضروری اند. به عنوان مثال اگر انرژی های عظیم متراکم در زمین از طریق زلزله یا آتش فشان دفع نشوند، حوادثی به مراتب بدتر از خروج مواد مذاب یا وقوع زلزله رخ داده که اصل حیات در کره زمین را به مخاطره می افکند. و مهم تر این که از نظر دینی چنین حوادثی آثار تربیتی و معرفتی فراوانی برای انسان به همراه دارد؛ مثل این که انسان با آن آزموده می شود و در این حوادث، فقر و نیاز خود به خالق خویش را درک می کند و با تلاش و کوشش برای مقابله با آن خلاقیت ها و استعدادهایش شکوفا می شود.

اما این که بخش هایی از کره زمین به خاطر خشکی و یخبندان غیر قابل سکونت برای انسان است، مطلب درستی است؛ ولیکن همین بخش ها محل زندگی گونه های مختلفی از حیوانات یا گیاهان است. حیات در کره زمین اختصاص به انسان ندارد، بلکه میلیون ها گونه حیوانی و گیاهی نیز در آن سهیم اند. ضمن این که این شرایط تأثیر زیادی در تعادل آب و هوای کره زمین و باقی ماندن در شرایط مناسب برای استمرار حیات دارند.

منبع: رهروان ولایت
مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.